Армянский вопрос в зеркале прессы 1914 года (по материалам газеты «Приазовский край»)
НАХИЧЕВАНЬ-НА-ДОНУ: ПРОШЛОЕ И НАСТОЯЩЕЕ
Abstract
Հոդվածում վերլուծության է ենթարկվում Հայկական հարցի վերաբերյալ անվանի պատմաբաններ և հասարակական գործիչներ Ա. Կ. Ջիվելեգովի և Պ. Ն. Միլյուկովի բանավեճը, որը ծավալվել է 1914 թ. աշնանը «Պրիազովսկի կրայ» թերթի էջերում։ Նրանց բանավեճի նյութերը թույլ են տալիս եզրակացնել, որ դեռևս մինչև 1915 թ. արհավիրքը Արևմտյան Հայաստանի ապագա կառուցվածքը գտնվում էր ռուս պատմաբանների և քաղաքական գործիչների ուշադրության կենտրոնում։ Այս մտավորականների բանավեճի ընթացքում բացահայտվել են այդ հարցի լուծման հնարավոր ուղիները։ Առաջին տարբերակը նախատեսում էր ինքնավար Հայաստանի ստեղծումը թուրքական ձևական բնույթ կրող պրոտեկտորատի ներքո։ Երկրորդը նախատեսում էր Արևմտյան Հայաստանի բռնակցումը Ռուսաստանի կողմից։ Ջիվելեգովը հակված էր առաջին տարբերակին, իսկ Միլյուկովը՝ երկրորդին։ Երկուսն էլ գիտակցում էին, որ ցանկացած տարբերակի հնարավոր լուծումը կհանգեցնի միջազգային խնդիրների, քանզի այդ տարածաշրջանում խաչվում էին տարբեր երկրների շահերը։
