Армянские надписи из средневекового Белгорода на Днестре
Abstract
Բելգորոդ-Դնեստրովսկի քաղաքի (Ուկրաինա) միջնադարյան Ակկերմանի (Բելգորոդի) հայկական եկեղեցում XX դարի սկզբում հայտնաբերվել է 967 թ. խաչքար, որը Ուկրաինայում հայկական հնագույն հուշարձաններից է։ Սակայն խաչքարը չի վկայում, որ X դարում Բելգորոդում հայկական եկեղեցի կամ բնակավայր է եղել: 1990-ական թվականներին հունական եկեղեցու տարածքում հայտնաբերվել է XV դարի ևս մեկ խաչքար, որի մասին առաջին անգամ հիշատակվում է սույն հոդվածում։ Կողմնակի այլ վկայություններ թույլ են տալիս ենթադրել, որ այդ խաչքարը պատկանել է Բելգորոդի ուղղափառ եկեղեցու հայկական համայնքին։ Հունական եկեղեցիների նման ենթակայությունների օրինակները հայտնի են Կոստանդնուպոլսում և Քիշնևում։ Միջնադարյան Բելգորոդի հայերին վերաբերող՝ արձանագրություններում տեղ գտած վկայությունները թույլ են տալիս եզրակացնել, որ քաղաքի բազմաթիվ հայկական կազմակերպությունները ունեցել են առևտրա-տնտեսական և սոցիալական աշխույժ կյանք: X դարի խաչքարը Բելգորոդի հայ համայնքի մշակութային կյանքի ինքնատիպության վառ ապացույցն է։